Collega’s en klanten kennen mij als consultant op het gebied van organisatiecultuur, positief leiderschap en veranderen. Ik schreef er verschillende managementboeken over. Maar nu verschijnt een roman van mijn hand. De hoofdfiguur is een consultant, net als ik, maar ik bén haar niet. De “consultants lifestyle” biedt een mooi begin om te reflecteren over onze levensstijl en hoe zich dat verhoudt tot onze veranderende wereld. Hoe zijn we hier gekomen? En: hoe navigeren we door de huidige transitie naar een gezonde toekomst? Voor wie van lezen, nadenken en dialoog over maatschappelijke thema’s houdt:
Alles verandert voor Welmoed Groeneweg als haar carrière als consultant hapert door de coronapandemie. Wat moet ze met haar plotselinge geldzorgen, tanende gezondheid, twee huizen vol spullen, die klemmende keukendeur en klimaatverandering? Ook dat nog!
Hoe is het zover gekomen dat ze geld en gemak belangrijker vindt dan gezondheid en vriendschappen? Wil ze bijdragen aan de wereld of juist rustig en simpel leven?
Ze volgt de levenslijn van haar familie tussen 1822 en 2048 – wat zijn de lessen uit het verleden – en kun je misschien ook leren van je nazaten? Hoewel – gaat de levenslijn wel door?
De Levenslijn is mijn eerste roman. Net zoals Welmoed werk ik als consultant – maar ik bén haar niet. Wel deel ik wat van haar zorgen en twijfels. Hoe is het zover gekomen dat velen van ons zich ongezond werken om hun rekeningen te betalen? Rekeningen voor dure huizen, auto’s en de vakanties die nodig zijn om te ontstressen? Hoe komt het dat we zoveel hebben, maar geen tijd voor onszelf en voor anderen? Het lijkt op dat cowboyspelletje: ‘Handen omhoog! Je geld of je leven?’
Geen tijd, wel geld
‘Ik was marketingmanager,’ zegt Hanno. ‘Ik draaide werkweken van zestig uur, bedacht campagnes om tuinsets te verkopen. Alles voor het tuingevoel, het genieten. Precies wat ik zelf miste. Ik had leuke collega’s, maar geen tijd om buiten te zijn, ik was doodmoe.’
Ik zie het om me heen; de werkdruk, de korte lontjes, de snelle oordelen:
‘Ik betaal de hypotheek van mijn kapitalistische salaris! Je leent mijn auto én je wilt je tweede huis houden. Jij doet aan greenwashing met je moestuindromen, want je leeft net zo kapitalistisch als ik. Wat vinden je hippievrienden daarvan?’
Óf we nemen elkaar de maat met een keuze uit twee uitersten: voor of tegen, kapitalist of hippie. Of we vermijden dat angstvallig, maar missen daarmee ook de betekenisvolle verbinding, het leren van elkaar. Ik merk het tijdens dinertjes, bij netwerkborrels, bij mijn werk in organisaties: we veroordelen of vermijden, maar verbinden niet echt.
Transities als een filmscript
Terwijl we juist in deze tijd van transities en poly-crises de dialoog nodig hebben om oplossingen te vinden – een weg voorwaarts naar een leefbare toekomst. Trouwens, gaat die toekomst wel lukken?
‘De toekomst lijkt wel een filmscript. Ons tijdperk versnelt door fossiele brandstoffen, kapitalisme en technologie. We zijn hier gedropt, precies op het moment dat alle levens op het spel staan. Toeval of juist niet? Jeezz, nu denk ik net als Sjorsje….’
Hoe krijg je het voor elkaar als mensheid, om als een soort tovenaarsleerling zoveel ecosystemen op het spel te zetten dat de toekomstige generaties er last van gaan hebben? Het lijkt wel een filmscript, wie had dit kunnen bedenken? Miljoenen jaren ging het zijn gangetje en nu zitten we in een zesde uitsterving…
Hoe kwamen we hier?
Hoe is het zover gekomen? Voor mij is het belangrijk de voorouders erbij te betrekken. Welmoeds bet-bet-overgrootvader maakte de industriële revolutie mee, de eerste echte versnelling van het fossiele tijdperk met stoom dankzij steenkool. Mechanisatie, ze wisten niet wat ze zagen! Hij moest omschakelen van traditionele landbouw met koeien en paarden naar… tja, lees het maar.
Welmoeds oma maakte de volgende versnelling mee met olie en gas, vooral na de tweede wereldoorlog – en dat na al die schaarste en armoede! Het kon niet op, de wonderen der techniek. Ook arbeiders konden gaan sparen voor een auto, een koelkast, een stofzuiger, plastic opbergbakjes, zo handig! Blikvoedsel, wasmachines, polyester kleding en nylon kousen! De pil en persoonlijke vrijheid, opeens kon je op vakantie. Als je hard werkte, kon je het beter krijgen dan je ouders – dat was de belofte. De Levensladder!
En dan wij in onze tijd – wij hebben ervan genoten, hoog op die ladder, het is een feest geweest. Ik wist ook niet beter, ik ben geboren in een wereld met auto’s, koelkasten, supermarkten en vakanties. Ik wist niks van moestuinen, zuinigheid en zelfredzaamheid, bij wijze van spreken. Totdat al die cijfers kwamen.
Qua broeikasgassen zaten we voor de industriële revolutie op 280 parts per million – dat is nu 420 ppm. Die opwarming, die micro-plastics overal, die pfas, de stress en haast, de eenzaamheid en korte lontjes, het consumeren, het harde werken, tja, hoe leven wij eigenlijk in onze maatschappij?
Ons personage Welmoed baant zich dus dapper een weg van 2020 naar 2048 – dwars door een turbulente transitie.
Stof tot nadenken en dialoog
Er zitten allerlei filosofische vragen en maatschappelijke kwesties in het boek, ik vermoed dat ze wel herkenbaar zijn. Ik stel me voor dat je prima een leesclubavond over het boek kunt houden om dat te bespreken. Het boek gaat over meerdere thema’s, waarbij onze levensstijl, klimaatverandering en een toekomstvisie grotere thema’s zijn. Maar je kunt ook andere thema’s vinden. Verandering in het algemeen, hoe lastig dat kan zijn. Hoe verschillend mensen daarmee omgaan en hoe we elkaar veroordelen of vermijden. Hoe onwennig het kan zijn om je weer te verbinden met mensen. De emancipatie van arbeiders en vrouwen in de loop van de geschiedenis, het einde van het patriarchale, maar ook de last van zoveel individuele vrijheid. Eenzaamheid, depressie, zeker met die klimaatdreiging nu. Wat wil je met je leven? Het is zo makkelijk te vluchten in social media, games, binge watchen met series. Ik zie ook mensen vluchten in werk en de waan van de dag. “Het zal allemaal wel, ik heb het druk”. Ik begrijp dat best. Ook het gevoel: “Ik kan er in mijn eentje toch niks aan doen.”
Ik hoop dat lezers juist gaan zien hoe je wél verschil maakt en de mensen om je heen beïnvloedt. Dat het uitmaakt wat je doet. Zeker als steeds meer mensen dingen anders gaan doen. Deze dynamieken spelen ook op je werk, in je organisatiecultuur: we kopiëren elkaar dagelijks. Wat is normaal bij jullie?
Als consultant help ik organisaties met het ontwikkelen van een positieve organisatiecultuur met positieve impact. (Zie mijn boeken over organisatiecultuur en verandering). Al polariserend worden bedrijven neergezet als kapitalistisch kwaad – en soms klopt dat. Maar bedrijven kunnen veel bijdragen aan de transitie.
Alle partijen zijn nodig voor verandering: bedrijven, individuen, overheid en maatschappelijke organisaties. Er is geen geld én geen leven in een onleefbaar ecosysteem. Verandering is de enige constante – maar alle partijen veranderen nu te langzaam. Laten we bespreken wat er duurzamer kan en het vooral gaan dóen.
Als de wereld onleefbaar wordt door klimaatverandering, dan doen we niet alleen de toekomstige generaties onrecht, maar ook die uit het verleden. Want onze voorouders hebben zo hun best gedaan opdat wij het beter zouden krijgen.
Laten we de levenslijn goed doorgeven.
Nieuwsgierig geworden? Lees het boek. Je koopt het hier:
Bij Managementboek
Bij Bol
Bij Libris
Bij Bruna
Bij Amazon
Veel leesplezier, en laat me weten wat je ervan vindt.
Lees ook De Levenslijn-boekpagina met links naar interviews, recensies en reacties van lezers!
© Marcella Bremer, 2024